ارزیابی تغییرات پوشش گیاهی پس از انجام عملیات پخش سیلاب در منطقه پلدشت استان آذربایجان غربی

یکی از خصوصیات مناطق خشک و نیمه خشک، تغییر پذیری زیاد مقدار بارش در مقیاس زمان و مکان می-باشد که منجر به وقوع سیلاب های مخرب می گردد. از مناسب ترین روش ها جهت مهار این سیلاب ها اجرای صحیح سامانه های پخش سیلاب می باشد. اجرای عملیات پخش سیلاب می تواند بر اجزای مختلف اکوسیستم اثرات مثبت و یا منفی داشته باشد. پایش این اثرات یا تغییرات در مدیریت بهتر عرصه های پخش سیلاب و همچنین انجام بهتر این عملیات برای سایر مناطق کاربرد دارد. در این تحقیق اثر پخش سیلاب بر مولفه های پوشش گیاهی و همچنین تغییرات زمانی پوشش گیاهی در طرح آبخوانداری پلدشت استان آذربایجان غربی مورد مطالعه قرار گرفت. پوشش گیاهی در سه منطقه پخش سیلاب، قرق و اراضی مجاور که تحت چرای دام بوده اند نمونه برداری شد. در نمونه برداری از ترانسکت های 50 متری و 100 متری و پلات های یک متر مربعی استفاده شد. برای برآورد تولید علوفه چندین پلات در طول ترانسکت ها قطع و توزین گردیدند. برای ارزیابی تغییرات پوشش گیاهی در طول زمان از داده های سال های قبل استفاده شد. نتایج این تحقیق نشان داد که ترکیب پوشش گیاهی در سه منطقه به طور معنی داری متفاوت بوده است. حضور برخی گونه های مرغوب مرتعی در منطقه پخش سیلاب مشاهده گردید. برخی گونه ها به فاصله از ورودی پخش سیلاب پاسخ معنی دار نشان دادند. بررسی تغییرات زمانی پوشش گیاهی نشان داد که برخی از گونه ها به اجرای پخش سیلاب پاسخ مثبت و برخی پاسخ منفی دادند. تعدادی گونه جدید در منطقه پخش سیلاب و قرق ظاهر شده در حالی که برخی از گونه ها با گذشت زمان حذف شدند. درصد تاج پوشش گندمیان یکساله و پهن برگان علفی یکساله در سال آخر مطالعه بطور معنی دار افزایش یافت. ارزیابی پاسخ فردی گونه های مشترک در سال های مورد مطالعه نشان داد که برخی گونه ها روند افزایشی و برخی روند کاهشی داشتند. طی سال های 1382 تا 1385 تولید گندمیان، پهن برگان علفی، بوته ای ها و تولید کل افزایش معنی داری داشته اما در سال 1391 کاهش معنی-داری داشتند. نتایج این مطالعه نشان داد که پاسخ گونه های گیاهی به پخش سیلاب و قرق می تواند در طول زمان تغییر نماید.